Δίνουμε πάντα έμφαση στο ότι οι μηχανισμοί για ανοιγόμενες θύρες, και ειδικότερα οι γραμμικοί (μπράτσα), πρέπει οπωσδήποτε να εγκαθίστανται με την γεωμετρία που προδιαγράφει ο κατασκευαστής και ότι οι ανοιγόμενες θύρες πρέπει να μην προβάλουν αντίσταση στον αέρα (να είναι καγκελωτές). Σε διαφορετική περίπτωση υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να προκληθεί σοβαρή βλάβη στα εσωτερικά μηχανικά μέρη του μηχανισμού.
Πως δημιουργείται το πρόβλημα;
Σχηματικά, η εγκατάσταση ενός γραμμικού μηχανισμού (μπράτσο) σε μία ανοιγόμενη θύρα είναι όπως στο παρακάτω σχήμα.
Το μπράτσο αρθρώνεται σε δύο σημεία:
- Σε ένα σταθερό σημείο (πχ κολώνα ή τοίχος).
- Στο θυρόφυλλο (μέσω ενός αποστάτη που συνήθως έχει μικρό ύψος - πχ 4-6cm).
Το μπράτσο έχει την δυνατότητα να κινεί το θυρόφυλλο μεταβάλλοντας την απόσταση ανάμεσα στις δύο αρθρώσεις του (δηλαδή, μεταξύ σταθερού σημείου και θυρόφυλλου). Εάν το μπράτσο έχει εγκατασταθεί στο εσωτερικό του χώρου (όπως στο σχήμα), τότε:
- Καθώς μικραίνει η απόσταση ανάμεσα στις δύο αρθρώσεις, το μπράτσο τραβάει το θυρόφυλλο και άρα το θυρόφυλλο ανοίγει.
- Καθώς μεγαλώνει η απόσταση ανάμεσα στις δύο αρθρώσεις, το μπράτσο σπρώχνει το θυρόφυλλο και άρα το θυρόφυλλο κλείνει.
Σημειώστε ότι, το μπράτσο εγκαθίσταται με την πλήρως εκτεταμένη θέση του (μείον μία μικρή απόσταση για να μην πάθει ζημιά) στην τελείως κλειστή θέση της πόρτας. Επίσης, το μπράτσο έχει περιορισμένη μέγιστη διαδρομή (την διαφορά ανάμεσα στην πλέον κλειστή και την πλέον ανοιχτή του θέση), πράγμα πολύ σημαντικό για την ίδια την εγκατάσταση.
Λάθος τοποθέτηση μηχανισμού στην κλειστή θέση | Λάθος τοποθέτηση μηχανισμού στην ανοιχτή θέση |
Εάν τοποθετήσουμε το μοτέρ σε αποστάσεις μικρότερες από εκείνες που προδιαγράφει ο κατασκευαστής, ο κινητήρας θα ασκεί δύναμη παραλληλη προς την πόρτα και όχι προς την κατεύθυνση ανοίγματος ή κλεισίματος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την άσκηση μεγάλης (μη φυσιολογικής) πίεσης στο μοτέρ και στη πόρτα. Ένα κοινό σύμπτωμα είναι η πόρτα να μην έχει ομαλή κίνηση και ταχύτητα αλλά να κινείται με παύσεις "κροταλίζοντας". Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την υπερβολική καταπόνηση του μοτέρ καθώς ασκούνται μη φυσιολογικές τριβές στα μηχανικα του μέρη δημιουργώντας έτσι ζημιές.
Πως να αποφύγουμε τα προβλήματα;
Εάν θέλουμε διατηρήσουμε τη μέγιστη διάρκεια ζωής των κινητήρων απαιτείται να τηρηθεί πιστά η γεωμετρία εγκατάστασης που προτείνει ο κατασκευαστής. Τα μπρατσα πρέπει να τοποθετούνται σε συγκεκριμένες αποστάσεις σε σχέση με τους μεντεσέδες της πόρτας ώστε να δημιουργείται το απαραίτητο "τρίγωνο" που τους επιτρέπει να λειτουργούν ξεκούραστα και χωρίς πρόσθετες πιέσεις και τριβές, ασκώντας δύναμη στην φορά κίνησης της πόρτας και όχι παράλληλα με την πόρτα. Να τονίσουμε σε αυτό το σημείο ότι οι κατασκευαστές πολλές φορές δίνουν μία ελάχιστη και μία μέγιστη επιτρεπτή τιμή σε ότι αφορά στις αποστάσεις. Όπου αυτό είναι εφικτό προτιμούμε να τοποθετούμε τα μπρατσα με τις μεγαλύτερες επιτρεπτές τιμές που προδιαγράφει ο κατασκευαστής. Πρέπει όμως να προσέξουμε να μην τις υπερβούμε διότι η πόρτα μας δεν θα ανοίγει στην επιθυμητή γωνία καθώς δεν θα επαρκεί η διαδρομή του εμβόλου.
Σωστή τοποθέτηση μηχανισμού στην κλειστή θέση | Σωστή τοποθέτηση μηχανισμού στην ανοιχτή θέση |
Ο παρακάτω πίνακας δείχνει ένα παράδειγμα προτεινόμενης γεωμετρίας εγκατάστασης σε σχέση με τις μοίρες (γωνία ανοίγματος) του μηχανισμού motorline LINCE400.
Όπως βλέπετε στο παρακάτω σχήμα, οι γραμμικοί μηχανισμοί (μπράτσα) απαιτούν ικανοποιητικούς χώρους εγκατάστασης, πράγμα που έχουμε στο δεξί θυρόφυλλο του σχήματος. Δυστυχώς, πολλές φορές δεν υπάρχει αρκετός χώρος, πράγμα που παρατηρούμε στο αριστερό θυρόφυλλο του σχήματος. Όταν το αριστερό θυρόφυλλο ανοίξει, ουσιαστικά θα κολλήσει τον τοίχο και δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός τύπου μπράτσου που να μπορεί να εγκατασταθεί σε τέτοια περίπτωση.
Πόσο σημαντική είναι η ανεμοπίεση;
Μία συνηθισμένη περιγραφή για την ένταση του ανέμου (το πόσο “δυνατά” φυσάει) είναι η Κλίμακα Μποφόρ (Beaufort). Η Κλίμακα Μποφόρ έχει οριστεί εμπειρικά και έχει μία χοντρική αντιστοίχιση με την ταχύτητα του ανέμου:
Μποφόρ | Χαρακτηρισμός ανέμου | Ταχύτητα ανέμου (Km/h) |
---|---|---|
0 | Νηνεμία (άπνοια) | λιγότερο από 1 |
1 | Υποπνέων (ελαφρύ αεράκι) | 1 − 5 |
2 | Ασθενής (ελαφριά αύρα) | 6 − 11 |
3 | Λεπτός (γλυκιά αύρα) | 12 − 19 |
4 | Μέτριος (μέτρια αύρα) | 20 − 28 |
5 | Λαμπρός | 29 − 38 |
6 | Ισχυρός | 39 − 49 |
7 | Σφοδρός | 50 − 61 |
8 | Θυελλώδης | 62 − 74 |
9 | Θύελλα | 75 − 88 |
10 | Ισχυρή θύελλα | 89 − 102 |
11 | Σφοδρή θύελλα | 103 − 117 |
12 | Λαίλαπα ή τυφώνας | περισσότερο από 118 |
Κατ' αρχάς, δεν υπάρχει κάποιος τύπος που να μας δίνει την δύναμη (ανεμοπίεση) που δέχεται ένα αντικείμενο όταν πνέει άνεμος έντασης κάποιας τιμής σε μποφόρ.
Υπάρχει όμως τύπος που μας δίνει αυτή την δύναμη, ως ανάλογη με το τετράγωνο της ταχύτητας του ανέμου και μίας σειράς από μεταβλητές (οι οποίες δεν μας απασχολούν προς το παρόν αλλά, πληροφοριακά, περιγράφουν το πόσο πυκνό είναι το ρευστό μας, τι αεροδυναμικό συντελεστή έχει το συγκεκριμένο αντικείμενο και τι φαινόμενη επιφάνεια προβάλει στο ρευστό). Ένα πράγμα που πρέπει να συνειδητοποιήσει κανείς είναι ότι εάν έχουμε μία A ταχύτητα ανέμου και αυτή ασκεί μία δύναμη Χ στην πόρτα μας, εάν η ταχύτητα του ανέμου γίνει 2A (διπλάσια) τότε η δύναμη στην πόρτα μας δεν θα γίνει 2A (διπλάσια) αλλά, προσεγγιστικά, θα γίνει 4A (τετραπλάσια). Αυτό συμβαίνει ακριβώς διότι, όπως αναφέραμε, η δύναμη είναι ανάλογη με το τετράγωνο της ταχύτητας του ανέμου.
Αυτό σημαίνει ότι, για παράδειγμα, εάν φυσάει άνεμος 10 Km/h (2 μποφόρ), στην πόρτα μας ασκείται διπλάσια ανεμοπίεση σε σχέση με τα 5 Km/h (1 μποφόρ). Πολύ χονδρικά, εάν η πόρτα μας είναι εντελώς τυφλή (δεν αφήνει καθόλου τον αέρα να περνά) μπορεί να δέχεται τις παρακάτω πιέσεις: στα 4 μποφόρ: 2.8-6.3 Kgf/m², στα 6 μποφόρ: 12.2-17.6 Kgf/m², στα 8 μποφόρ: 29.7-39.6 Kgf/m² και στα 8 μποφόρ:59.1-70.4 (σύμφωνα με τον πίνακα της σελίδας http://www.sussex.ac.uk/weatherstation/technical/Windforce.html). Εάν η πόρτα αφήνει τον αέρα να περνά, οι τιμές αυτές πέφτουν και, εάν είναι καγκελωτή, παίρνουν τις χαμηλότερες δυνατές τιμές.
Η ανεμοπίεση βέβαια, μας δημιουργεί προβλήματα, ακόμη και εάν ο μηχανισμός μας είναι αρκετά δυνατός για να την αντιμετωπίσει. Για παράδειγμα, μπορεί να φρενάρει σε τέτοιο βαθμό την πόρτα ώστε να επιβραδύνει την κίνησή της σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην κλείνει ή ανοίγει τελείως. Μπορεί επίσης να επιταχύνει την κίνησή της τόσο ώστε να χτυπάει με ορμή στα τερματικά στοπ, παρότι έχουν προγραμματιστεί επιβραδύνσεις στο άνοιγμα και στο κλείσιμο. Ο λόγος για τα παραπάνω είναι ότι οι πίνακες ελέγχου που χρησιμοποιούνται στους μηχανισμούς ανοιγόμενων θυρών, προγραμματίζονται βάση χρόνου. Για παράδειγμα, ο πίνακας μπορεί να έχει προγραμματιστεί ώστε ο χρόνος λειτουργίας του μοτέρ από την τελείως ανοιχτή μέχρι την τελείως κλειστή θέση της πόρτας να είναι 25 sec. Εάν σε κάποια περίπτωση ο αέρας φρενάρει ή επιταχύνει την κίνηση της πόρτας, ο πίνακας δεν μπορεί να γνωρίζει ότι τώρα χρειάζεται περισσότερος ή λιγότερος χρόνος λειτουργίας του μοτέρ και ποιος είναι αυτός ο χρόνος.
Επίσης, ειδικά εάν ο αέρας έχει έντονες μεταβολές στην ταχύτητά του (ριπές αέρα), ο πίνακας μπορεί να ερμηνεύσει την απότομη αλλαγή αντίστασης στην κίνηση της πόρτας σαν εμπόδιο στην κίνηση του θυρόφυλλου και άρα να σταματήσει την κίνησή της για λόγους ασφαλείας. Η πραγματικότητα είναι ότι σε τυφλές ανοιγόμενες πόρτες είναι πρακτικά αδύνατο να ρυθμιστεί σωστά η ηλεκτρονική προστασία αντισύνθλιψης και αυτό δεν είναι ελάττωμα του πίνακα αλλά, ξεκάθαρα, ελάττωμα της πόρτας.
Βεβαίως, πέρα απ' όλα αυτά, η ανεμοπίεση καταπονεί επίσης και όλη την αυτόματη πόρτα (ειδικά μάλιστα εάν η ταχύτητα του αέρα παρουσιάζει έντονες αυξομειώσεις). Αυτό σημαίνει ότι οι μηχανισμοί και τα στηρίγματά τους σε θυρόφυλλο και κολόνα, αλλά και οι μεντεσέδες της πόρτας είναι πιθανόν κάποια στιγμή να εμφανίσουν πρόβλημα που μπορεί να κυμαίνεται από αυξημένη δυσκολία στην κίνηση της πόρτας και αυξημένους τζόγους (διάκενα) μέχρι και καταστροφή του μηχανισμού.
Όπως αναλύσαμε, υπάρχουν πολλοί και εξαιρετικά σημαντικοί πρακτικοί λόγοι ώστε οι ανοιγόμενες θύρες να είναι καγκελωτές και όχι τυφλές.
Εύλογα, κάποιος θα ρωτήσει για ποιόν λόγο τότε αρκετοί κατασκευαστές θυρών παράγουν τυφλές ανοιγόμενες θύρες. Πιθανόν να πρόκειται για άγνοια, υποχώρηση στην απαίτηση του πελάτη για συγκεκριμένη αισθητική ή προστασία από τα αδιάκριτα βλέμματα, ή απλά αδιαφορία για τα προβλήματα αυτοματοποίησης της πόρτας αφού αυτό είναι το πρόβλημα που θα αναλάβει να λύσει κάποιος άλλος (όπως εμείς). Να σημειώσουμε με την ευκαιρία ότι, πέρα από το πρόβλημα με τις τυφλές ανοιγόμενες, το επίσης συνηθισμένο πρόβλημα έλλειψης χώρων για την εγκατάσταση των μπράτσων, δείχνει να έχει αντίστοιχες αιτίες.